In memoriam Jan Rijkse
Afgelopen zaterdag, 1 januari, werd ik gebeld door de neef van Jan Rijkse met het droevige nieuws dat oom Jan was overleden. “Dat is dan sneller gegaan dan we hadden verwacht”, sprak ik. Eind september kwam Jan met het nieuws dat er een uitzaaiing was geconstateerd in een van zijn longen. “Ja Ad”, zo vertelde hij, “het zit op een rottig plekje en dat is lastig te behandelen” Geruime tijd hing ik met Jan aan de telefoon en in de weken hierop sprak ik hem nog een aantal maal. In een zware kuur of een operatie met veel risico (“Operatie geslaagd, patiënt overleden”, zo waren zijn woorden) had hij geen zin. Een telefoontje later vernam ik dat de uitzaaiing niet verder gegroeid was. Wel had ie wat last van kortademigheid, maar hij bleef verder optimistisch over de situatie en ging niet bij de pakken neerzitten getuige ook het feit dat hij weer zijn vaste ritje naar zijn boekhandel in Breda ging maken.
Vorige week, maandag 27 december, zo vertelde zijn neef, is oom Jan echter in een coma geraakt. Omdat men hem de volgende dag miste is men direct een kijkje gaan nemen. Jan is nog per ambulance naar het ziekenhuis gebracht maar dat mocht niet meer baten. Op 28 december 2021 is hij op 82 jarige leeftijd overleden.
Eind jaren 80 van de vorige eeuw is Jan lid geworden van onze vereniging. Hij was in die tijd leraar op de Emma mavo in Roosendaal. De Emma mavo bestaat inmiddels niet meer en Jan was – samen met de directeur – één van de laatste die daar nog waren. Dat zal zo rond 1996 zijn geweest. Jan vertelde weleens dat hij in die tijd les gaf in de meest uiteenlopende vakken. Aardrijkskunde, geschiedenis en zelfs godsdienst les heeft hij gegeven. Een aantal van onze Pion leden heeft nog van hem les gehad.
Voordat Jan lid werd van onze vereniging was hij een fanatiek volleyballer. Als ik me goed meen te herinneren heeft hij jaren lang volleybal gespeeld in Breda.
In 1996 werd Jan algemeen bestuurslid bij onze vereniging. Hierbij had hij ook de taak om de teams van de externe competitie te coördineren. In september 2003 werd Jan wedstrijdleider bij De Pion. Een taak die hij tot 2009 heeft vervuld. Bij zijn aftreden als bestuurslid is Jan, vanwege zijn grote verdienste voor onze vereniging, benoemd tot lid van verdienste en houder van De Pion speld.
Naast zijn bestuurslidmaatschap was Jan ook vele jaren betrokken bij de organisatie van het Tweetallen Toernooi. In 2013, bij het 25 jarig bestaan van dit toernooi, is hij daarvoor ook in de bloemetjes gezet. Een van de belangrijkste zaken die Jan regelde was het kopen van de prijzen in nature. Hij had daarvoor – na al die jaren – zijn vaste adresjes en dat leverde hem dan ook steeds weer een aardig voordeeltje op. “Het is ook handig om op het juiste moment langs te gaan”, zo vertelde hij me eens, “vooral net na de jaarwissel!”
Ook na zijn aftreden als bestuurslid bleef Jan de competitie nauwlettend volgen. Alle ledenvergaderingen werden trouw bezocht en de stukken werden zorgvuldig doorgenomen. Bleek er dan iets niet precies te kloppen dan wist Jan dat wel te vinden!
Tot een paar maanden geleden schaakte Jan nog zeer actief. Hij speelde in de interne competitie van De Pion op de vrijdagavond, maar op de donderdagavond speelde hij ook nog in Rucphen bij Eeuwig Schaak. Daarnaast deed hij namens De Pion mee aan de (externe) zaterdagcompetitie van de Nederlandse Schaakbond en bij Eeuwig Schaak speelde hij in de avondcompetitie van de Noord Brabantse Schaakbond.
Naast het schaken waren zijn grote hobby’s muziek en boeken. Zijn favoriete artiesten, zo heb ik ook op zijn overlijdenskaartje kunnen lezen, waren Brel en Callas. Daarnaast was hij bevriend geraakt met Toos, een mevrouw die bij hem op de flat woonde. Jarenlang heeft hij met haar opgetrokken totdat zij overleed aan kanker.
Wij hebben een bijzonder lid en markante persoonlijkheid verloren. Rust zacht Jan.
PS. De crematie in Breda zal in zeer bescheiden vorm plaatsvinden. Er kunnen slechts een beperkt aantal mensen aanwezig zijn. Ik ben op persoonlijke uitnodiging van de neef van oom Jan aanwezig.