BPB Limburg Open

Het afgelopen Pinksterweekeind was ik als arbiter actief op het BPB Limburg Open in Maastricht. De hoofdsponsor is dus Bruls Prefab Beton, een enorm grote betonfabriek in Maastricht. Dit jaar was er bij het toernooi ook een gesloten tienkamp waar IM en GM normen gescoord konden worden en dat gebeurde ook inderdaad. Er waren twee GM normen! Het Open Limburg werd voor de zestiende keer gespeeld. In de Open toernooien worden er zeven ronden gespeeld van twee uur per persoon per partij met een increment van 15 seconden per zet. De eerste ronde is op vrijdagavond en de andere zes ronden zijn dan op zaterdag, zondag en maandag (twee ronden per dag dus). Er was in De Geusselt Sporthal plaats voor 600 deelnemers (meer mocht niet op last van de brandweer). Het Open Toernooi heeft vijf groepen (A/B/C1/C2/Veteranen) en ze zijn allemaal FIDE-rated.

Baku acceleration

Bij Zwitserse toernooien met heel veel deelnemers zijn de uitslagen van de eerste ronden vrij goed te voorspellen. Op het HZ Toernooi in Vlissingen bijvoorbeeld is dat heel goed te merken. Daar doen meestal wel meer dan 200 spelers aan mee in één toernooi en dan duurt het een aantal rondes voor je eindelijk eens tegen een tegenstander komt die ongeveer even sterk is als jij. Je komt in het zogenaamde gehaktmolen systeem, je wordt steeds omhoog en omlaag ingedeeld (of andersom). Voor sterke spelers is het heel moeilijk normen te scoren voor IM of GM aangezien je de eerste paar ronden altijd wat zwakkere tegenstanders hebt en je niet kunt voldoen aan de regel van de gemiddelde rating van je tegenstanders. In Maastricht werken ze met vijf groepen maar zijn de groepen nog vrij groot. De A had dit jaar 146 deelnemers, de B had er 150 en de C-groepen iets meer dan honderd. Om te voorkomen dat die eerste paar ronden voorspelbare uitslagen krijgen, werken ze in Maastricht daarom met Baku acceleration. In het Nederlands noemen we dat versneld Zwitsers.
Versneld Zwitsers betekent dat de bovenste helft van de ratinghouders extra denkbeeldige punten krijgt voor de indeling (één punt bij ronde 1 en 2 en een half bij ronde 3 en 4). Dit is om de sterke en zwakke spelers enigszins te scheiden. Denkbeeldige punten tellen alleen voor het indelen, niet voor de ranglijst.
Bij normaal Zwitsers indelen met een groep van 140 spelers speelt in ronde 1 de sterkste tegenstander tegen de helft plus 1, dus dan krijg je 1-71. Met versneld Zwitsers maak je vooraf al twee paringsgroepen, dus de nummers 1 tot en met 70 is groep A en de nummers 71 tot en met 140 is groep B. De indeling voor groep A wordt dan 1-36, 37-2, 3-38, enzovoorts. En de indeling voor groep B start met 71-140, 139-72, 73-138, 137-74, 75-136, enzovoorts. De indeling pakt net iets anders uit als er byes worden opgenomen maar het principe lijkt me duidelijk.
Op deze manier komen de sterke spelers sneller tegen elkaar te spelen. En iedereen komt dus sneller tegen een speler van hetzelfde niveau. Je ziet deze manier van indelen niet zo vaak maar het wordt steeds populairder.
Normaal gesproken worden er de helft plus 1 ronden versneld gespeeld en wordt er daarna “normaal” Zwitsers ingedeeld. Dus met 9 ronden speel je 5 ronden versneld en met 7 ronden speel je er 4 versneld. Maar je kunt in de software zelf bepalen hoeveel ronden er versneld gespeeld gaan worden. Je moet dat uiteraard wel van tevoren aangeven bij de toernooi info. In Maastricht speelden we dus vier ronden versneld. Daarna werd er “gewoon” Zwitsers ingedeeld. De kaarten zijn dan namelijk al wel geschud. Vanaf 1 juli 2025 wordt dit systeem van accelerated Systems (versneld Zwitsers) pas echt goedgekeurd door de FIDE maar je mag er nu al gewoon toernooien mee spelen. Het is een beetje een technisch verhaal maar met name de spelers die ooit op het HZ toernooi hebben gespeeld zullen de problematiek begrijpen.

Erwin

Erwin Kalle deed ook mee in Maastricht, als enige speler die nog iets van een band heeft met De Pion. Hij is de trainer van Stap 5 en 6 en speelt zelf bij Stukkenjagers in het eerste. Oorspronkelijk komt hij uiteraard van BSV (Bergen op Zoom). Erwin zit in een rolstoel en kan met zijn handen niet ver genoeg komen om zijn eigen zetten uit te voeren. Hij noemt zijn zet en de tegenstander voert die zet uit en drukt de klok in voor Erwin. Iedereen in Nederland weet dat en heeft daar geen enkel probleem mee. Als Erwin tegen een buitenlander speelt, geeft hij zijn zet gewoon door in het Engels. In de vierde ronde werd Erwin ingedeeld tegen een Franstalige Belg en de goeie man had moeite om hier aan mee te werken. Hij beweerde dat hij geen woord Engels sprak en hij vond dat Erwin het dan maar in het Frans moest zeggen. Maar Erwin spreekt geen Frans. Na wat discussie over en weer en met wat hulp van een tolk (want ook tegen mij weigerde hij Engels te spreken en mijn Frans is ook niet geweldig) kwamen we er toch uit. De man kreeg een spoedcursus alfabet en tellen tot acht in het Engels en toen kon er geschaakt worden. Hij was ook in de veronderstelling dat hij zijn eigen zet moest opzeggen in het Engels, maar Erwin is uiteraard niet blind. Hij kan gewoon zien welke zet de tegenstander doet en noteert die ook.

Max

Favoriet voor de eindoverwinning was GM Max Warmerdam. Hij is momenteel de nummer 82 van de wereld onder de actieve schakers en hij heeft op dit moment zijn hoogste rating ooit: 2652. In de tweede ronde liet hij echter wat liggen tegen een FM en in de vijfde ronde had hij een heel lang eindspel met dames tegen pionnen tegen zijn landgenoot Thomas Beerdsen dat in remise strandde. Uiteindelijk eindigde hij toch als eerste gelijk met GM Gurevich. Gurevich werd tot toernooiwinnaar uitgeroepen aangezien hij de betere tiebreak had. De eerste tiebreak was onderling resultaat, maar ze hadden niet tegen elkaar gespeeld. De tweede tiebreak was ARO (Average Rating of Opponents). Dat is tegenwoordig een hele populaire tiebreak en die wordt ook ervaren als eerlijk. Maar wat was het geval? Gurevich had in de vierde ronde een bye opgenomen waar hij een half punt voor had gekregen. Dat opnemen van een bye voor een half punt mocht inderdaad tot en met de vierde ronde. Je speelt dan in principe een remise tegen jezelf en voor de tiebreak krijg je dan de rating erbij van jezelf. Met de hoge rating van Gurevich was dat dus een mooie meevaller voor hem. Ik vond het een beetje zuur voor Max. Het zou eigenlijk niet mogelijk moeten zijn dat je het toernooi kunt winnen als je een bye opneemt. Max werd wel Limburgs kampioen, hij komt immers uit Limburg.